Toplumun geneli düşünüldüğünde, kredi çekip bu parayı herhangi bir yatırım aracına yatırmak son derecede risklidir, ömrünüzün geri kalanını borç batağında geçirmenize neden olabilir !
Ancak bazı koşullar altında kredi kullanarak yatırım yapmak mantıklı da olabilir.
Eğer aylık 3bin TL geliriniz varsa ve 100bin TL kredi çektiyseniz ve bu parayı borsa veya arsa gibi bir yatırım aracına yatırdıysanız, aşırı derecede yüksek bir risk almışsınız demektir.
Yatırım yaparken her zaman şu kuralları uygulamak gerekiyor:
- Kaybetmeyi göze alamayacağınız miktarda yüksek bir parayla yatırım yapmayın,
- İhtiyacınız olan parayla yatırım yapmayın.
Yatırıma girmeden önce borsadaki, altındaki, Bitcoin'deki veya başka herhangi bir yatırım aracındaki çılgınca yükselişleri görüp, heyecan duyarız, hayaller kurmaya başlarız: "Geçen sene 100bin kredi çekip borsaya girseydim, ABC hissesini alsaydım şimdi en az 700bin liram olurdu" şeklinde insanı yoldan çıkaran hayaller...
Çoğu insanın senelerce borç batağında yaşamasına, evini arabasını satmasına, eşinden boşanmasına sebep olan da bu tarz temelsiz hayallerdir.
Ne kadar para kazanacağımızdan ziyade ne kadar para kaybedebileceğimizi düşünerek yatırıma başlamalı ve beklentilerimizi buna göre oluşturmalıyız.
"Eğer 10bin TL'lik yatırım yaparsam ve hepsini kaybedersem, bu beni zora sokar mı?" sorusuna "Evet" cevabını veriyorsanız, o halde daha düşük miktarda yatırım yapmanız gerekiyor. İnsan psikolojisi gelecek hakkında çoğunlukla olumlu senaryolar kurmaya yatkındır: kimse, "hayatım berbat olacak, 5 TL'ye muhtaç olacağım" diye gelecek senaryosu kurmaz.
Bu psikoloji de bizi gereksiz riskler almaya yöneltir; özellikle erkekler kumar-benzeri-riskler almaya daha yatkındırlar (bu bir iddia değil sinirbilim çalışmalarının bulgusudur).
O halde şöyle kurallar belirleyebiliriz:
- Çekeceğimiz kredinin aylık geri ödemesi, diğer masraflarımız çıktıktan sonra kalan miktardan daha az olmalıdır: 5bin TL maaşımız varsa, 4bin TL aylık sabit harcamalarımız varsa, kredi ödememiz bin TL'den daha az olmalıdır, yani kredi ödemek için mutfak, sağlık veya eğitim harcamalarımızdan kısmamamız gerekiyor.
- Çekeceğimiz kredinin tamamını da kaybetsek bu bizim yaşam standartımızı düşürmemeli,
- Yatırım yapacağımız yatırım aracının beklenen getirisi, kredinin toplam maliyetinden daha yüksek olmalı; eğer 100bin TL kredi çekip 3 sene içinde 136bin TL geri ödeyeceksek, o halde seçeceğimiz yatırım aracının 3 sene sonraki getirisi asgari 136bin TL olmalı: yatırım araçlarının getiri karşılaştırmalarını "Karşılaştırmalı Getiri Oranları" başlıklı yazımda paylaştım.
Son olarak:
Arabasını satıp, üzerinde kredi çekip tüm parasını kripto paralara veya ne olduğu ile ilgili 1-2 kitap bile okumadan kaldıraçlı türev piyasalara yatırıp, 1-2 ay içerisinde tüm parasını kaybeden ve yıllar boyunca borç ödemek zorunda kalan insanlardan olmamak için lütfen yukarıda saydığım kuralları uygulayın.
Yorumlar
Yorum Gönder